Czym jest biomasa i jakie ma zastosowania

Biomasa jest rodzajem odnawialnego źródła energii. Już przed wiekami wykorzystywano ją do „produkcji” energii cieplnej. Obecnie biomasa z uwagi na to, że jest powszechnie dostępna, ekologiczna, łatwa do pozyskania i wciąż sama się odtwarza, uznawana jest za najbardziej obiecujące odnawialne źródło energii. Zalicza się do niej przede wszystkim surowce pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Z dalszej części artykułu dowiesz się, jakie są jeszcze rodzaje biomasy, a także poznasz korzyści płynące z wykorzystania biomasy jako energii odnawialnej.

Biomasa – co to takiego?

Warto zacząć może od tego, czym dokładnie jest biomasa. Mówiąc w skrócie, jest to materia organiczna różnego typu oraz podlegające biodegradacji odpady. Biomasa ma same plusy – jest w 100% naturalną i ekologiczną, łatwą do pozyskania substancją. Pewnie pierwsza postać biomasy, jaka teraz przychodzi Ci do głowy, to odpadki z gospodarstwa domowego i rzeczywiście one również stanowią biomasę, ale nie tylko. Biomasą są także oleje roślinne, odchody zwierzęce, a nawet biogazy. W praktyce jest to więc bardzo tanie (niekiedy wręcz darmowe) paliwo, które nie dość, że jest sposobem na utylizację naturalnych odpadów, to jeszcze jest w pełni bezpieczne dla środowiska.

Gdzie powstaje biomasa?

Biomasa to w dużej mierze odpady, które często są efektem ubocznym produkcji. Pochodzi z resztek roślinnych i zwierzęcych, które są na co dzień pozyskiwane zarówno w rolnictwie i leśnictwie, jak i w gospodarstwach domowych. Za biomasę uznawane są także odpady komunalne i przemysłowe.

Ale biomasa to nie tylko organiczne resztki. Czasem hoduje się specjalnie wybrane rośliny tylko i wyłącznie po to, by pozyskać biomasę. W tej roli idealnie sprawdzają się szczególnie te, które cechują się szybkim przyrostem i nie są zbyt wymagające. Przykładem takiej rośliny jest trzcina pospolita.

Biomasa w świetle prawa

Trzeba wiedzieć, że nie zawsze to, co jest uznawane za biomasę, rzeczywiście nią w świetle prawa jest. Biomasa bowiem została zdefiniowana m.in. w dyrektywach unijnych, a także w krajowych rozporządzeniach.

Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 9 grudnia 2004 r. mianem biomasy określane mogą być stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego, lub zwierzęcego. Substancje, które ulegają biodegradacji i pochodzą m.in. z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także przemysłu przetwarzającego ich produkty.

Z kolei Unia Europejska w Dyrektywie 2001/77/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. wskazuje, że terminem biomasa określa się podatne na rozkład biologiczny frakcje produktów, odpady i pozostałości z przemysłu rolnego, leśnictwa i związanych z nim gałęzi gospodarki. Biomasą są również podatne na rozkład biologiczny frakcje odpadów przemysłowych i miejskich.

Biomasa – rodzaje

W produkcji energii wykorzystuje się następujące postacie biomasy:

• drewno i odpady z przemysłu drzewnego (drewno kawałkowe, kora, trociny, wióry, zrębki etc.),
• odchody zwierzęce,
• produkty i odpady rolne,
• plony z plantacji roślin energetycznych (rośliny drzewiaste szybkorosnące),
• odpadki z gospodarstwa domowego,
• biopaliwa (oleje roślinne, biodiesel, bioetanol),
• biogazy (z gnojowicy, osadów ściekowych i składowisk odpadów),
• słomę i siano,
• ulegające biodegradacji odpady komunalne i przemysłowe,
• wieloletnie byliny dwuliścienne i trawy,
• wodorosty,
• rośliny i drzewa uprawiane celem pozyskania biomasy.

Biomasa – gdzie znajduje zastosowanie?

Zasadniczo biomasa celem pozyskania z niej energii może być wykorzystana na kilka różnych sposobów. Jednym z nich jest spalanie bezpośrednie w kotłach, np. słomy lub drewna. Biomasa może być też współspalana z konwencjonalnymi nośnikami energii takimi jak węgiel, olej opałowy czy gaz. Spalane mogą być także produkty powstałe z przetwarzania biomasy – fermentacji czy estryfikacji. Tymi produktami jest m.in. biogaz, biodiesel, czy metanol.

Zalety z wykorzystania biomasy jako energii odnawialnej

Stosowanie biomasy niesie za sobą mnóstwo korzyści. Jedną z największych jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych. Biomasa pozwala wykorzystać lokalne zasoby energetyczne i zdecentralizować wytwarzanie energii. Jest trzecim co do wielkości naturalnym źródłem energii odnawialnej w skali światowej. Oferuje zróżnicowane źródła energii, które wykorzystywać można na wiele różnych sposobów. Przykładowo, w wyniku spalania biomasa może zostać przetworzona na energię cieplną lub elektryczną. Biomasa jest też przyjazna środowisku – zawiera w sobie niewielkie ilości szkodliwych pierwiastków, przez co jej spalanie nie przynosi aż takich strat, jak np. spalanie paliw kopalnych. Dodatkowo przetwarzanie produktów biomasy pozwala w sensowny sposób zagospodarować na pierwszy rzut oka niepotrzebne odpady.